Vững bước dưới cờ Đảng quang vinh (Kỳ I)

Kỳ 1: Điểm sáng đầu tiên trong buổi bình minh của lịch sử cách mạng Việt Nam

Cuối tháng 6/1929, tại số nhà 9, ngõ 1, phố Duyn-pích-kê, thị xã Thái Bình (nay là phố Vọng Cung, thành phố Thái Bình), Đảng bộ Đông Dương Cộng sản Đảng tỉnh Thái Bình được thành lập. Ngọn lửa của tinh thần yêu nước và lý tưởng cách mạng ấy đã thắp lên ánh sáng diệu kỳ, soi sáng con đường đưa nhân dân Thái Bình bước qua đêm trường nô lệ giành lại độc lập, tự do.

Ngay từ giữa những năm hai mươi của thế kỷ XX, một số thanh niên yêu nước quê hương Thái Bình như Nguyễn Công Thu, Nguyễn Danh Thọ, Nguyễn Danh Đới, Nguyễn Tường Loan, Vũ Trọng... đã lên đường sang Quảng Châu (Trung Quốc) học lớp huấn luyện do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc giảng dạy. Đầu năm 1927, hai chi bộ Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên được thành lập ở Trường tư thục Minh Thành (thị xã Thái Bình) và làng Trình Phố (Kiến Xương). Sau đó, các chi bộ thanh niên phát triển ở hầu khắp các huyện trong tỉnh.

Cùng với việc xây dựng về tổ chức, công tác huấn luyện, tuyên truyền, tập dượt cho quần chúng tham gia đấu tranh được đẩy mạnh. Tỉnh bộ Thanh niên chỉ đạo lập ra các nông đoàn, thanh niên đoàn, học sinh đoàn, phụ nữ đoàn... để tập hợp mọi tầng, giới trong xã hội dưới ngọn cờ của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên đấu tranh chống lại thực dân, phong kiến. Các cuộc đấu tranh của quần chúng tập trung vào các mục tiêu kinh tế như đòi giảm nhẹ đóng góp trong phe giáp, làng xã; chống phù thu, lạm bổ; chống chiếm đoạt ruộng đất công; đòi giảm tô, giảm tức; đòi hoãn nợ... Các cuộc đấu tranh này nhằm hạ uy thế của bọn cường hào, địa chủ đồng thời đem lại lợi ích thiết thực cho nhân dân. Những hoạt động tích cực của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên là sự chuẩn bị chín muồi về tư tưởng và tổ chức cho việc ra đời của Chi bộ Cộng sản đầu tiên ở Thái Bình.

Thành phố Thái Bình ngày càng phát triển.

Ngay từ đầu năm 1929, nhận thức được đòi hỏi cấp bách và xu thế phát triển của phong trào cách mạng, một số đồng chí tiên tiến trong thanh niên Bắc Kỳ sớm có khuynh hướng thành lập Đảng Cộng sản. Ngày 17/6/1929, Đông Dương Cộng sản Đảng được thành lập, công bố Chính cương và Tuyên ngôn của Đảng; phát hành tờ báo Búa liềm là cơ quan ngôn luận của Đảng. Ở Thái Bình, chủ trương thành lập Đảng Cộng sản đã được đại diện Xứ ủy nêu ra tại Đại hội đại biểu Thanh niên toàn tỉnh tháng 1/1929, chủ trương này được đại biểu Đại hội thảo luận và hoàn toàn tán thành. Sau quá trình chuẩn bị khẩn trương, cuối tháng 6/1929, tại số nhà 9, ngõ 1, phố Duyn-pích-kê, thị xã Thái Bình (nay là phố Vọng Cung, thành phố Thái Bình), Tỉnh bộ Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên Thái Bình tổ chức cuộc họp bất thường để bàn việc thành lập Đảng bộ. Sau khi nghe thông báo về việc thành lập Đông Dương Cộng sản Đảng, hội nghị tuyên bố giải tán tổ chức Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên đồng thời bàn kế hoạch thành lập các chi bộ Đảng. Hội nghị cũng quyết định chuyển Ban Chấp hành Tỉnh bộ Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên thành Ban Tỉnh ủy của Đảng bộ. Hội nghị nhất trí bầu đồng chí Tống Văn Phổ làm Bí thư đầu tiên của Đảng bộ Thái Bình. Sau khi thành lập, Đảng bộ không ngừng củng cố tổ chức và phát triển lực lượng về các địa phương trong tỉnh. Chỉ trong tháng 7/1929, toàn tỉnh có 6 chi bộ được thành lập, đó là: Chi bộ Thư Vũ (Thư Trì - Vũ Tiên), Chi bộ vùng Trình Phố (Kiến Xương), Chi bộ Thần - Duyên (Tiên Hưng - Duyên Hà), Chi bộ thị xã Thái Bình, Chi bộ Đa - Cao (vùng Đa Cốc - Cao Mại của Kiến Xương), Chi bộ Tiền Hải. Trên địa bàn hai huyện Thái Ninh và Thụy Anh từ cuối năm 1929 đến tháng 7/1930, số lượng đảng viên có 52 người sinh hoạt ở nhiều chi bộ. Tháng 1/1930, Chi bộ An Hiệp được thành lập - là Chi bộ Đảng đầu tiên của huyện Quỳnh Côi. Tháng 2/1930 Chi bộ Đông Linh (huyện Phụ Dực trước đây) được thành lập.

Sau khi thành lập Ban Tỉnh ủy và các chi bộ, nhân ngày thế giới chống chiến tranh đế quốc (1/8/1929), Đảng bộ Thái Bình đã quyết định tổ chức một cuộc treo cờ, rải truyền đơn giới thiệu sự ra đời của Đảng đồng thời kêu gọi quần chúng đứng lên đấu tranh dưới ngọn cờ cách mạng của Đảng. Đêm ngày 31/7, rạng ngày 1/8/1929, truyền đơn được rải, biểu ngữ được dán ở nhiều nơi trong tỉnh. Sáng ngày 1/8/1929, một lá cờ búa liềm mang dòng chữ “Đông Dương Cộng sản Đảng vạn tuế” phấp phới bay tại một địa điểm ở đầu thị xã Thái Bình (trước cổng Sở Công nghiệp trước đây, đối diện vườn hoa thị xã - phố Lê Lợi ngày nay). Ở huyện Kiến Xương, nhiều nơi có cơ sở đảng cũng tổ chức treo cờ, rải truyền đơn giới thiệu sự ra đời của Đảng. Đặc biệt, Chi bộ Nam Huân cử đồng chí Phạm Luận và đồng chí Phạm Kim Tôn treo cờ, rải truyền đơn, dán khẩu hiệu ở ngay cổng phủ Kiến Xương - sào huyệt của bọn quan lại địa phương. Sự kiện này làm nức lòng nhân dân trong huyện, làm cho tri phủ Kiến Xương Lê Đình Trân và đồng bọn hoang mang, tức tối. Chi bộ Trình Phố cũng tổ chức treo cờ búa liềm và rải truyền đơn nhân ngày thế giới chống chiến tranh đế quốc. Những lá cờ Đảng đầu tiên xuất hiện là sự cổ vũ và kêu gọi nhân dân tiến hành cuộc đấu tranh dưới ngọn cờ vinh quang của Đảng.
Có thể khẳng định, Thái Bình là một trong những điểm sáng đầu tiên trong buổi bình minh của lịch sử cách mạng Việt Nam. Trải qua bao gian khổ, hy sinh, 90 năm qua, Đảng bộ Thái Bình đã lãnh đạo quân và dân trong tỉnh anh dũng, kiên cường chiến đấu, lập nên nhiều chiến công trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc, góp phần cùng nhân dân cả nước đưa sự nghiệp cách mạng nước ta giành hết thắng lợi này đến thắng lợi khác.

Ông Vũ Đức Nhuận, xã Vũ Hội, huyện Vũ Thư Tôi luôn tự hào mình là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam có hơn 40 năm được đứng trong hàng ngũ của Đảng và càng tự hào hơn khi sinh ra ở quê hương Hội Khê - nơi thành lập Chi bộ Thư Vũ là chi bộ đầu tiên của huyện Thư Trì - Vũ Tiên trước đây. Có thể khẳng định, 90 năm là một chặng đường đầy gian nan song Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo nhân dân ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Thực tiễn phong phú của cách mạng Việt Nam từ ngày có Đảng đến nay đã chứng minh sự lãnh đạo đúng đắn và sáng suốt của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Ông Vũ Đăng Ngữ, xã Thụy Hưng, huyện Thái Thụy 65 năm đứng trong hàng ngũ của Đảng, tôi luôn cảm thấy bản thân vô cùng may mắn và tự hào. Càng tự hào hơn khi mình là người con quê hương Thái Bình nơi có phong trào cách mạng và thành lập Đảng bộ sớm trong cả nước. 90 năm qua, nhân dân Thái Bình luôn phát huy truyền thống yêu nước, cách mạng, luôn tin Đảng, yêu Đảng và làm theo Đảng, lập nên những kỳ tích trong chiến đấu, lao động và sản xuất, góp phần cùng nhân dân cả nước đánh thắng thực dân Pháp, đế quốc Mỹ xâm lược và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.